Τίτλος : Ο κινηματογράφος απέναντι στον ρατσισμό και στη διαφορετικότητα
Σκοπός της έρευνας:
- Σκοπός της ερευνητικής εργασίας ήταν να παρακολουθήσουν οι μαθητές ταινίες του κινηματογράφου που προβάλλουν τον ρατσισμό και τη διαφορετικότητα, με τρόπο βιωματικό-διερευνητικό μέσα από ένα πλαίσιο φθίνουσας καθοδήγησης από τον καθηγητή μας.
- Να εμπλακούν δημιουργικά στην κατάκτηση της γνώσης, καλλιεργώντας την κριτική σκέψη και την αυτονομία στη μάθηση και τη δράση.
- Να προβληματιστούν για τα φαινόμενα που ξεχωρίζουν τους ανθρώπους, καταδικάζοντας την απόρριψη ατόμων και ομάδων, και συγχρόνως προάγοντας τον ανθρωπισμό.
- Βασικό κριτήριο για την επιλογή του θέματος είναι το γεγονός ότι ο κινηματογράφος αποτελεί μια τέχνη πολύ προσφιλή στους εφήβους. Μπορεί να τους επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό, καθώς η εικόνα σε συνδυασμό με τον ήχο αφήνει τα ίχνη της βαθιά χαραγμένα στον νου και στην καρδιά των νέων. Αποτελεί τρόπο ψυχαγωγίας των εφήβων, κι επομένως μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ευχάριστο εργαλείο εκπαίδευσης για κοινωνικά θέματα, όπως ο ρατσισμός και η σχέση με τη διαφορετικότητα, τα οποία άλλωστε βιώνουν οι νέοι στην καθημερινή τους ζωή.
- Η αναζήτηση και προβολή ταινιών, που ευαισθητοποιούν και κινητοποιούν σε διαμόρφωση στάσεων αποδοχής, ενότητας και ισότητας μεταξύ των ανθρώπων, προετοιμάζουν την κοινωνία μας για μια πιο αρμονική συμβίωση μεταξύ των μελών της.
- Έπειτα από την προβολή των ταινιών, η δημιουργία αντιρατσιστικού βίντεο για την αποδοχή και τη συμβίωση με αλληλοσεβασμό, βοηθάει στην προσωπική εμπλοκή και στη διάχυση των αποτελεσμάτων, ιδιαιτέρως αν η ανάρτησή του γίνεται σε χώρο μεγάλη επισκεψιμότητας, όπως είναι το youtube.
Προβληματική του θέματος
Υποθέματα
- Οι σύγχρονες κοινωνίες χαρακτηρίζονται από πολλές απόψεις ως πολυπολιτισμικές. Ερχόμαστε λοιπόν σε συνάντηση με ετερότητες φυλής, θρησκείας, γλώσσας, δεξιοτήτων, πολιτισμού. Ανακύπτουν επομένως ζητήματα διαχείρισης των διαφόρων ετεροτήτων. Ο κινηματογράφος ως τέχνη ευρείας αποδοχής και παγκόσμιας εμβέλειας θα μπορούσε ίσως να συμβάλει στην ανατροπή φαινομένων ρατσισμού και υποτίμησης της διαφορετικότητας; Θα μπορούσε μήπως να προβάλει σχέσεις ισότητας κι ενότητας, ώστε να οδηγηθούμε σε καλύτερη ποιότητα ζωής και διασφάλισης των όρων ζωής όλων;
Υποθέματα
1) Κινηματογράφος και ρατσισμός
2) Κινηματογράφος και διαφορετικότητα
3) Δημιουργία τεχνήματος με θέμα την διαφορετικότητα και τον ρατσισμό
Τρόπος χωρισμού σε υπο-ομάδες
Ο χωρισμό σε ομάδες έγινε με βάση την επιθυμία των μαθητών να συμμετέχουν στο συγκεκριμένο υποθέμα (6 μαθητές σε κάθε υπο-ομάδα).
Ο χωρισμό σε ομάδες έγινε με βάση την επιθυμία των μαθητών να συμμετέχουν στο συγκεκριμένο υποθέμα (6 μαθητές σε κάθε υπο-ομάδα).
- Πώς βιώνεται ο ρατσισμός στις ταινίες;
- Πώς αντιμετωπίζεται η διαφορετικότητα μέσα στις ταινίες;
- Τι είδους προβλήματα δημιουργεί ο ρατσισμός και η άρνηση αποδοχής της διαφορετικότητας στις ανθρώπινες σχέσεις και το κοινωνικό σύνολο;
- Πώς ενεργοποιεί ο κινηματογράφος τη συναισθηματική νοημοσύνη μας απέναντι σε ρατσιστικές συμπεριφορές και την αποδοχή του διαφορετικού;
- Πώς μπορεί να συμβάλει ο κινηματογράφος στην ανατροπή φαινομένων ρατσισμού και στην αποδοχή της διαφορετικότητας;
Μεθοδολογία
- Αρχικά, συζητήσαμε τις πτυχές του θέματος, τις διαστάσεις του και ερευνήσαμε τις μορφές ρατσισμού και μερικά είδη διαφορετικότητας.
- Στη συνέχεια, οριοθετήσαμε το θέμα μας, διατυπώσαμε ερευνητικά ερωτήματα και καταλήξαμε στα προς διερεύνηση ερωτήματα.
- Οι μαθητές χωρίστηκαν σε 3 ομάδες των έξι μαθητών.
- Η πρώτη ομάδα ανέλαβε να παρουσιάσει σε αρχείο στο Google Drive τις ταινίες με θέμα τον ρατσισμό. Επίσης δημιούργησε ερωτηματολόγιο κι ερεύνησε τις διαστάσεις του θέματος.
- Η δεύτερη ομάδα, με τον ίδιο τρόπο, τις ταινίες με θέμα την διαφορετικότητα. Επίσης δημιούργησε ερωτηματολόγιο κι ερεύνησε τις διαστάσεις του θέματος
- Η τρίτη ομάδα, αυτή των "τεχνικών", συγκέντρωσε υλικό για το θέμα του ρατσισμού και της αντιμετώπισης της διαφορετικότητας. Στη συνέχεια αναζήτησε τρόπους ανατροπής του ρατσισμού και της υποτίμησης ή αδιαφορίας απέναντι στη διαφορετικότητα. Κατόπιν συνένωσε το υλικό με αποτέλεσμα να ανατρέπει ό,τι αρνητικό, προτείνοντας έτσι την άποψή του... κινηματογραφικά, αφού δημιούργησε αφυπνιστικό βίντεο. Ως εργαλείο δημιουργίας βίντεο επιλέχθηκε το Μovie Μaker.
- Στη συνέχεια επικοινωνήσαμε μέσω συζητήσεων, για να αποφασίσουμε για τον τρόπο της παρουσίασης της δουλειάς της κάθε ομάδας. Προτάθηκε το Google doc.
Η εργασία μας αποτελούμενη από τον κόπο όλων των μελών πήρε σάρκα και οστά και παρουσιάστηκε ολοκληρωμένη με την μορφή ενός ιστολογίου.
Δημιουργήσαμε ερωτηματολόγια, κάναμε έρευνες, παρατηρήσεις, συζητήσεις, είδαμε ταινίες, σχολιάσαμε και προβληματιστήκαμε. Δημιουργήσαμε βίντεο και το αναρτήσαμε στο youtube, για να το βλέπουν κι άλλοι.
Συμπεράσματα
- Ο κινηματογράφος είναι μία τέχνη ευρείας αποδοχής με μεγάλες δυνατότητες να επιδράσει στη διαμόρφωση στάσεων.
- Η δύναμη της εικόνας και του ήχου μπορεί να αξιοποιηθεί θετικά.
- Τα φαινόμενα ρατσισμού και απόρριψης της διαφορετικότητας συνθλίβουν τη ζωή και τα πρόσωπα και δημιουργούν προϋποθέσεις βίας και αντεκδίκησης.
- Ο κινηματογράφος μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση κοινωνιών αποδοχής, ισότητας και ενότητας.
- Η συνεργασία συνδέει τα πρόσωπα και πολλαπλασιάζει τις ιδέες, μεγιστοποιώντας τα οφέλη για τα μέλη της κι αναπληρώνοντας ελλείψεις.
- Η τεχνολογία διευκολύνει τη διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνάς μας και αισθητοποιεί το αποτέλεσμα της εργασίας μας.
A. Ταινίες
- Ο πιανίστας
- 12 χρόνια σκλάβος
- Forrest Gump
- Το μαύρο μπαλόνι
- Το παιδί με τις ριγέ πιτζάμες
- Το καναρινί ποδήλατο
- Το κύμα 1ο μέρος
- Το κύμα 2ο μέρος
Προτεινόμενες ταινίες
Το φως που σβήνει
Χωρίς πατρίδα καμία
Ζερού ζερού τα φαντάσματα
Ακαδημία Πλάτωνος
Μαθήματα αμερικανικής ιστορίας
Παράρτημα
Το φως που σβήνει
Χωρίς πατρίδα καμία
Ζερού ζερού τα φαντάσματα
Ακαδημία Πλάτωνος
Μαθήματα αμερικανικής ιστορίας
Παράρτημα
Διάχυση αποτελεσμάτων και δράσεις
- Ανάρτηση της εργασίας και, ειδικότερα, των βίντεο που δημιουργήσαμε, στα κοινωνικά δίκτυα (facebook) και την ιστοσελίδα του σχολείου, ώστε να κοινοποιηθεί η ευαισθητοποίηση.
- Επειδή το θέμα του φασισμού και του ρατσισμού διδάσκεται στην Έκθεση της Γ΄ και Β΄ Λυκείου αντίστοιχα καθώς και στα Θρησκευτικά (Ενότητα "Η ελεύθερη βούληση"), θα συνεννοηθούμε με τους φιλολόγους και το θεολόγο, ώστε να μεταφέρουμε στις τάξεις τους (ομάδα 2 μαθητών) μέρος της εργασίας μας που τους αφορά.